Bağlantı Elemanları

Somun Nedir?
Cıvataların farklı parçalar ile güçlü bir biçimde sıkıştırılmasını sağlayan, saplama ve cıvata türü parçaları birbirine bağlayan bağlantı elemanlarına somun adı verilmektedir. Somunlar, cıvata ya da vidanın helis eğrileri arasında oluşan sürtünme kuvvetini kullanmaktadırlar. Sökülüp takılabilen parçalardır. Ortalarındaki delik sayesinde cıvata ile birbirine bağlanmasını, bu sayede bulunduğu yere güçlüce tutunmasını sağlamaktadır. Somun elemanı bağlantı yapılacak parçaya, güçlü bir şekilde sıkılırsa, bağlandığı parçanın mukavemet değerini arttırır. (2)İki bağlantı elemanı (cıvata-somun veya saplama-somun), vida dişleri arasındaki sürtünme kuvvetinin etkisiyle birbirlerine tutunurlarSomun dişleri, kullanıldığı standarda göre metrik veya inç ölçülerinde olabilir. Ağırlıklı olarak çelikten yapılırlar. Dayanımlarına göre, örneğin 4, 6 veya 8 gibi sayılarla sınıflandırılırlar. Bu sayılar, somuna uygulanabilecek maksimum gerilimin 1/10'unu gösterirler. Örnek olarak; 6 kalite bir somuna uygulanabilecek maksimum gerilim 60 kg/mm² 'dir.

Somundişleri, kullanıldığı standarda göre metrik veya inç ölçülerinde olabilir.Ağırlıklı olarak çelikten yapılırlar. Dayanımlarına göre, örneğin 4, 6 veya 8gibi sayılarla sınıflandırılırlar. Bu sayılar, somuna uygulanabilecek maksimumgerilimin 1/10'unu gösterirler. Örnek olarak; 6 kalite bir somunauygulanabilecek maksimum gerilim 60 kg/mm² 'dir. Anahtar ağız tipleri genellikle altıköşe veya kareolabildiği gibi farklı kullanım alanları için kelebek, T, kaynak tipi, vb. tipsomunlar da bulunmaktadır.

Temel somun çeşitleri
•8 Kalit eMetrik Somunlar (Din 934)
•10 Kalite Yüksek Dayanım Metrik Somunlar (Din 934)
•Metrik İnce Diş Somunlar
•UNF-UNC Çelik Somunlar (ASA-B)
•Altı Köşe Kesme Somunlar
•Fiberli Somunlar (Din 985)
•Kilitlemeli Somunlar (Din 980V)
•Flanşlı Somun (Din 6923)
•Kaynak Somunlar (Din 928-929) (3)

Somun; iç  kısmında dişleri bulunan, bu dişler sayesinde bir cıvata üstünde hareket  ettirilebilen ve çoğunlukla iki tarafı açık olan elemandır. Genelde metalden  üretilirler ve ingiliz anahtarı sayesinde sıkılıp gevşetilebilirler. (4)